رتینوپاتی نوزادان نارس
رتینو پاتی نوزادان نارس ، نوعی بیماری است که به تشکیل شبکیۀ چشم نوزاد مربوط می‌باشد. رتینو پاتی یا (ROP) در امر ایجاد شبکیۀ چشم اختلال ایجاد می‌کند که خود به بروز اختلالات بینایی و در پاره‌ای موارد، کوری چشم می‌انجامد. عروق خونی شبکیۀ چشم از هفتۀ شانزدهم بارداری شروع به شکل‌گیری می‌کند. شبکیه حاوی عصب‌های مهمی است که فرایند بینایی را موجب می‌شوند.
تشکیل نشدن شبکیه و عوارض آن
وقتی نوزاد، زودتر از موعد و به اصطلاح نارس به دنیا بیاید، احتمال رتینوپاتی نارسی در او بالاست. از آنجا که هنوز امر تشکیل شبکیۀ چشم کامل نشده است، وقتی که نوزاد در دستگاه قرار می‌گیرد، روند تکامل شبکیه ادامه می‌یابد ؛ فشار اکسیژن در دستگاه موجب می‌شود که رگ‌های خونی در شبکیه، به طور غیر عادی و تصادفی رشد کنند. این امر که به نئوواسکولاریزاسیون مصطلح است، ضمن اینکه مانع رسیدن اکسیژن کافی به شبکیه می‌شود، در ادامه باعث می‌شود رگ‌ها پاره شوند و خونریزی کنند. جوش خوردن جای زخم‌ها به کناره‌های شبکیه فشار می‌آورد و سبب کشیدگی آن می‌شود. با کشیده شدن شبکیه، احتمال جدا شدن آن از پشت چشم زیاد است که همین امر، اختلالات بینایی و در نهایت، نابینایی را حادث می‌شود.
علایم بروز رتینوپاتی نوزادان نارس
شایع‌ترین علل بروز بیماری رتینوپاتی ، تولد زودهنگام یا نارس نوزاد و وزن کم (کمتر از 5/1 کیلوگرم) اوست. برای همین نوزادان نارس باید برای معاینه تحت نظر چشم پزشک قرار بگیرند که معمولاً هفتۀ چهارم بعد از تولد است. تمامی نوزادانی که زودتر از هفتۀ سی‌ام به دنیا آمده‌اند، باید این معاینات را انجام دهند، به ویژه اگر دچار مشکلات تنفسی باشند.
جهت درمان رتینوپاتی نوزادان نارس و معاینه توسط دکتر محمدباقر رجبی ، فوق تخصص شبکیه ،با شماره های موجود در سایت تماس بگیرید.
مراحل رشد بیماری
رتینوپاتی نوزادان نارس، در پنج مرحله تسری می‌یابد. ابتدا تعداد معدودی رگ خونی غیرعادی در چشم دیده می‌شود. مرتبۀ دوم تعداد رگ‌ها به حد متوسط می‌رسد. در سومین مرحله شدت رگ‌های خونی افزایش می‌یابد. در مرحلۀ چهارم شبکیه کمی از چشم جدا می‌شود. در نهایت و در مرحلۀ پنجم شبکیه به طور کامل جدا می‌شود و فرد نابینا می‌شود. تشخیص رگ‌های غیر عادی با چشم غیر مسلح میسر نیست و لذا مراجعه به پزشک و معاینات وی در این امر ضروری است. یکسری علائم کلی وجود دارد که احتمال بروز رتینوپاتی در نوزادان نارس را آشکار می‌کند، از قبیل انحراف و تنبلی چشم، لوچی، سفید به نظر آمدن مردمک، نزدیک بینی و حرکات غیرعادی در چشم.
روش‌های درمان رتینوپاتی نوزادان نارس
روش قدیمی درمان رتینوپاتی نوزادان نارس، کرایوتراپی است. در این روش از حرارت پایینی استفاده می‌شود که موجب انجماد و در نهایت کنترل رشد عروق خونی می‌شود.
امروزه برای درمان رتینوپاتی در نوزادان نارس، از روش لیزر استفاده می‌شود. در این روش با استفاده از اشعۀ لیزر زخم‌ها و یا برش‌هایی در کناره‌های شبکیه ایجاد می‌شود تا بدینوسیله فشار از قسمت مرکزی آن برداشته شود و رشد رگ‌های خونی متوقف گردد. روش لیزر نوزادان نارس، متداول‌ترین و بهترین روش در حال حاضر است که بین 45 دقیقه تا یک ساعت به طول می‌انجامد.
هرگاه شبکیه به طور کامل در حال جدا شدن باشد، باید به روش جراحی اسکلرال بالکینگ (قرار دادن کمربند دور صلبیه) روی آورد. این روش نیاز به بیهوشی دارد. نوعی نوار سیلیکونی در اطراف صلبیه قرار می‌دهند تا با ایجاد فشار، صلبیه (یا سفیدۀ چشم) را هل دهد. نیروی حاصل از این کار باعث می‌شود تا به شبکیه هم فشار وارد شود و در نتیجه به پشت چشم بچسبد.
مراقبت‌های بعد از عمل
بعد از انجام مداوا و درمان، نوزاد به طور مرتب باید تحت نظر پزشک باشد تا رتینوپاتی نارسی عود نکند. استفاده از داروها و به ویژه قطره‌های چشمی به طور منظم الزامی است و باید از عفونت چشم پیشگیری کرد. هر یک تا دو هفته نوزاد باید توسط پزشک معاینه شود. پس از روند بهبودی نیز هر شش ماه یکبار مراجعه به چشم پزشک الزامی است.
باید در نظر داشت که حتی بعد از انجام عمل برای درمان رتینوپاتی، و کسب نتیجۀ مطلوب، در پاره‌ای موارد احتمال بازگشت بیماری و حتی نابینایی هم وجود دارد. همان طور که در برخی موارد هم، رتینوپاتی نوزادان نارس خفیف است و یا خود به خود متوقف می‌شود و به درمان خاصی نیاز نیست. در هر صورت بهتر است که نوزادان نارس، به ویژه با وزن کم تحت نظر چشم پزشک معاینه شوند تا در صورت وجود علایم پیشگیری یا درمان به موقع صورت بگیرد.
برچسب ها: