میگرن چشمی یکی از بیماری‌هایی است که افراد زیادی را درگیر خود کرده با اینکه تا کنون دلیل مشخصی برای آن پیدا نشده است، این بیماری سبب نابینایی موقت فرد شده که معمولا با سر درد همراه می باشد. میگرن چشمی معمولاً سبب نابینایی موقت یکی از چشمهای بیمار میشود و با علایمی مانند سردرد در یک طرف سر، حالت تهوع و استفراغ، حساسیت به نور و صدا و … همراه است. به میگرن چشمی میگرن شبکیه نیز گفته می شود اما دارای تفاوت هایی می باشد که باید به آنها توجه شود. در این مقاله می خواهیم شما را با عوامل، علایم و روشهای درمان میگرن چشمی آشنا کنیم.

عوامل به وجود آورنده میگرن چشمی

با اینکه دانشمندان هنوز دلیل اصلی وقوع میگرن چشمی در بیماران را تشخیص نداده اند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که این بیماری بسیار نادر بوده و اکثرا در افراد سالخورده به چشم می‌خورد. اما با این وجود عواملی نیز وجود دارند که در تشدید میگرن چشمی تاثیرگذار هستند، به عنوان مثال گرفتگی رگ های خونی در شبکیه چشم، تغییر در ساختار سلول های عصبی شبکیه چشم از عوامل شدت دهنده این نوع میگرن هستند.

برخی از تحقیقات نشان می دهد که میگرن چشمی به دلیل بروز اختلالات مغزی و سردرد های شدید ظهور پیدا میکند، در صورتی که جهت درمان میگرن چشمی اقدامی صورت نگیرد، اثرات جبران ناپذیر بر روی بینایی و چشم فرد بر جای خواهد گذاشت، با اینکه برخی از دانشمندان معتقدند که مصرف داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج در جلوگیری از نابینایی دائمی بیمار تأثیرگذار است اما تاکنون این قضیه اثبات نشده است.

میگرن چشمی چگونه تشخیص داده میشود؟

تشخیص این بیماری نیز مانند هر بیماری دیگر نیاز به مراجعه پزشکی دارد، پزشک معالج ابتدا علایم بیماری را از شما خواهد پرسید تا در مورد این نوع میگرن مطمئن شود و آن را از سایر بیماری های مشابه به خوبی تشخیص دهد، میگرن چشمی علایمی شبیه به میگرن شبکیه دارد که موارد زیر از این دست هستند:

الف - کوری یک طرفه چشم که به صورت موقتی بوده و در اثر عدم رسیدن خون به شبکیه چشم اتفاق می افتد، هنگام بروز سردرد شدید عروق خونی چشم موقتاً مسدود می شوند.

ب - آرتریت سلول ژانت که یکی از بیماریهای خطرناک است و سبب التهاب در رگهای خونی شبکیه چشم میشود و حتماً باید توسط پزشک تشخیص داده شود چرا که به مرور زمان سبب نابینایی فرد خواهد شد.

ج - سابقه مصرف مواد مخدر نیز در تشدید میگرن چشمی تاثیرگذار است، پزشک با آزمایش خون فرد از سلامت جسمانی او مطمئن می شود.

د - بررسی بیماری هایی که سبب لخته شدن خون نیز می شوند می تواند به پزشک در تشخیص سریع‌تر بیماری کمک کند. بیماریهای مانند سلول داسی شکل یا پلی سیتمی از این دست هستند.

میگرن چشمی چه علائمی دارد؟

با اینکه علائم میگرن چشمی در افراد مختلف تفاوت دارد اما بروز اکثر علائم زیر نشان از میگرن چشمی دارد، از جمله این علایم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس درد شدید در یک یا دو طرف سر
• ضربان قلب نامنظم
• احساس سوزش و بی حسی در یک سمت بدن
• داشتن حالت تهوع و استفراغ
• حساسیت غیر عادی به نور و صدای اطراف
• عدم تعادل در حرکت
• پیدایش موقتی لکنت زبان
• مشاهده یک نقطه کور یا بسیار روشن که نیمی از قسمت بینایی را در بر گرفته باشد.
• مشاهده نورهای ستاره ای یا زیگزاگی شکل

ممکن است میگرن چشمی بدون درد اتفاق بیفتد یعنی فرد به صورت ناگهانی نیمی از بینایی خود را از دست بدهد که برای وی بسیار ترسناک و دلهره آور خواهد بود، اما باید توجه داشت که میگرن چشمی موقتی بوده و پس از یک ساعت بینایی فرد باز می گردد. اما در برخی موارد میگرن چشمی همراه با سردرد شدید است که این سردرد ممکن است تا ۷۲ ساعت نیز به طول بیانجامد.

با اینکه هنوز دلیل مشخصی برای این بیماری یافت نشده است، اما مطالعات نشان داده که سابقه خانوادگی در بروز میگرن تاثیر گذار است.

عوامل تشدید کننده میگرن چشمی

میگرن چشمی یا ممکن است به صورت خودکار و ناگهانی رخ دهد و یا عواملی نیز در بروز و تشدید آن دخالت داشته باشند که عوامل زیر از آن جمله هستند :

• مشاهده طولانی مدت صفحه لپ تاپ یا گوشی
• رانندگی طولانی مدت
• قرار گرفتن در معرض نور شدید به مدت یک یا دو ساعت
• آلرژی به غذاهای خاص
• تشنگی به مدت چند ساعت
• کم خوابیدن یا زیاد خوابیدن
• بروز تغییرات در هورمون های بدن
• سفر به مناطق دارای آب و هوای متفاوت
• مصرف مشروبات الکلی
• مصرف دخانیات
• استفاده از عطر و ادکلن
• داشتن استرس یا اضطراب
• وجود سروصدای زیاد در محیط
• وجود گرمای بیش از حد در محیط
• مصرف نوشیدنی های کافئین دار
• مصرف مواد غذایی نیترات دار مانند فست فود ها
• مصرف مواد غذایی دارای تیامین

تمامی موارد فوق در تشدید سردرد افراد دارای میگرن تاثیر گذار است که در این میان میگرن چشمی نیز در افراد مستعد این نوع میگرن فعال خواهد شد.

مراقبت ها و خطرات

با اینکه بیماری میگرن چشمی یک بیماری موقتی است و وضعیت فرد خود به خود پس از چند ساعت بهبود پیدا خواهد کرد، در صورت عدم توجه امکان تبدیل میگرن چشمی به میگرن شبکیه وجود دارد که به دنبال آن کوری دائمی فرد را درگیر خواهد کرد.

توجه کنید که استفاده مداوم از داروهای ضد درد و استروئیدی می‌تواند وضعیت سردرد فرد را تشدید و بدتر کند، بنابراین حتماً باید قبل از وخیم تر شدن اوضاع به پزشک مراجعه کنیم.

کسانی که به میگرن چشمی مبتلا هستند، باید با دقت و مراقبت بیشتری رانندگی کنند، به خصوص کسانی که درگیر مشاغل سخت و حساسی هستند باید فرد جایگزینی را در دسترس داشته باشند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

مشاهده هر یک از موارد زیر مراجعه به پزشک را ضروری خواهد کرد که این عوامل عبارتند از:

• سردرد همراه با مشکلات بینایی
• سردرد مداوم به مدت چند روز
• سردرد شدید طوری که انجام فعالیت های عادی روزانه را با مشکل مواجه می‌کند
• سردرد همراه با تهوع و استفراغ
• سردرد شدید طوری که سبب گرفتگی عضلات گردن شود
• از دست دادن هوشیاری هنگام سردرد
• سردردهای مداومی که در هفته چندین بار اتفاق می‌افتند و نیاز به مسکن دارند
• از دست دادن بینایی به شکل موقت

چگونه از وقوع میگرن چشمی جلوگیری کنیم؟

به منظور جلوگیری از تشدید میگرن چشمی و آسیب رسیدن به شبکیه چشم در آینده ، پیشگیری از این عارضه اهمیت بسیار بالایی دارد. به همین منظور پزشکان داروهای را در جهت کاهش درد و جلوگیری از علائم این بیماری تجویز می کنند.

یکی از داروهای پرکاربرد در این زمینه Erenumab نام دارد که تاثیر مستقیمی بر فعالیت های مولکولی پپتید دارد و سبب مسدود شدن ژن کلسی تونین میشود.

استفاده از سایر داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، صرع و هورمون نیز بر کاهش میگرن چشمی و تقلیل علایم آن تاثیر گذار هستند.

یکی دیگر از داروهایی که در پیشگیری میگرن چشمی تاثیر گذار است و نیاز به متخصص جهت تجویز دارد، سم بوتولینیوم a می باشد.

علاوه براستفاده از دارو، تغییر در سبک زندگی و فعالیت های روزمره نیز می‌توانند در پیشگیری از میگرن چشمی و مزمن تاثیر گذار باشند که موارد زیر از این دست هستند:

• خیره نشدن طولانی مدت به صفحه نمایش موبایل و کامپیوتر
• قرار نگرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب
• کاهش استرس از طریق انجام ورزش و یوگا
• انجام ورزش مداوم جهت کاهش وزن اضافی
• پریز از کشیدن سیگار و مصرف مشروبات الکلی
• نوشیدن منظم آب جهت جلوگیری از دهیدراته شدن بدن
• داشتن برنامه منظم غذا و خواب
• استفاده از قرص های آرام بخش جهت کاهش استرس و اضطراب

و کنترل سایر فعالیت هایی که فکر می‌کنید در تشدید میگرن شما تاثیرگذار هستند، کمک شایانی به پیشگیری از میگرن چشمی خواهند کرد.

در حالت کلی در استفاده از داروهای ضد درد ، ضد التهاب و آرامش بخش در پیشگیری از میگرن چشمی و کاهش علایم آن موثر هستند، اما استفاده بیش از اندازه و خودسرانه از داروها عوارض جبران ناپذیری را بر بدن بر جای خواهد گذاشت، بنابراین توصیه می شود قبل از استفاده از داروها حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

به منظور پیشگیری هرچه سریع تر از از شدت یافتن میگرن چشمی، باید داروهای پیشگیرانه را به محض آغاز سردرد مصرف کنید، بنابراین اگر کمترین سردردی را احساس کردید که همراه با اختلال در بینایی باشد ایا سردرد شما از نوعی باشد که تشخیص می دهید در پی آن میگرن چشمی اتفاق خواهد افتاد، بلافاصله مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک را آغاز کنید.

اگر با کامپیوتر یا موبایل کار می کنید آن را کنار بگذارید، اگر رانندگی می‌کنید استراحت کنید یا اگر در زیر نور مستقیم آفتاب کار می کنید، به مکانی سایه بروید و کمی استراحت کنید.

معمولاً شروع میگرن چشمی همراه با مشاهده نور های زیگزاگی یا ستاره های درخشان می باشد که در واقع این نور ها در محیط وجود ندارد. به این نکته نیز توجه کنید که در برخی موارد میگرن چشمی همراه با درد نیست، پس باید هوشیار باشید و به محض مشاهده اشکال غیر طبیعی نور، اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید.

به محض شروع سردرد و یا مشاهده نورهای غیر طبیعی دست از کار بکشید و برای مدتی چشمانتان را ببندید، اگر می توانید به یک اتاق آرام و تاریک می روید و استراحت کنید و تا برطرف شدن کامل علائم سردرد در حمام محل بمانید.

معمولا نور، صدا و بو سه عامل مهم در تحریک میگرن چشمی هستند، بنابراین شما باید بنا به تجربه خود تشخیص دهید که کدام عامل در شروع میگرن شما تاثیر داشته اند. این عامل یا عوامل را شناسایی کنید و در جهت حذف آنها قدم بردارید، به عنوان مثال اگر سر و صدای زیاد باعث شروع میگرن شده به یک محل آرام و بدون صدا مراجعه کنید و یا اگر نور موبایل و کامپیوتر یا رانندگی طولانی مدت سبب این عارضه شده ، دست از کار بکشید و مدتی استراحت کنید.

استفاده از کمپرس آب سرد نیز در کاهش سردرد تاثیر گذار خواهد بود، همچنین ماساژ دادن پوست سر و شقیقه ها در کاهش درد موثر واقع خواهند شد، در صورت امکان حتما از این دو مورد استفاده کنید، تا روند بهبودی میگرن چشمی شما به سرعت انجام شود.

نتیجه گیری

به صورت کلی در این مقاله آموختیم که میگرن چشمی علل ناشناخته ای دارد و افرادی که میگرن ارثی دارند و یا دچار گرفتگی رگهای شبکیه چشم هستند، بیشتر در معرض ابتلا به میگرن چشمی قرار خواهند گرفت. در صورتی که از این بیماری پیشگیری نشود، احتمال نابینایی دائمی فرد وجود خواهد داشت. به همین منظور لازم است که فرد بیمار در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و نسبت به درمان آن اقدام کند.

روش های پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت بیماری توضیح داده شدند که با اجرای اقدامات گفته شده و مصرف مداوم داروهای تجویز شده توسط پزشک تا حد زیادی می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.