شالازیون چیست؟
شالازیون (chalazion) نام یک توده لیپوگرانولوماتوز مزمن در پلک است این بیماری، نوعی بیماری شایع و استریل بوده گه در هر دو پلک فوقانی یا تحتانی، به صورت یک‌طرفه و یا دوطرفه ایجاد مشکل می‌کند. به عبارتی این عارضه باعث ایجاد یک تورم کوچک یا برجستگی در لبه زیرپوست پلک می‌شود.
از نظر بافت آسیب‌شناسی شالازیون به دنبال التهاب و انسداد غدد چربی کوچکی به وجود می‌آید که در زیرپوست پلک‌های فوقانی و تحتانی قرار دارند و در اثر آن، مجاری تخلیه غدد چربی پوست، در اثر تجمع محتویات این غدد مسدود شده و این محتویات در زیر پوست تجمع یافته و به مرور باعث ایجاد برجستگی می‌شوند. این غدد کوچک با نام غدد میبومین شناخته می‌شوند و به همین دلیل شالازیون نوعی التهاب گرانولوماتوز منطقه‌ای است.
در مورد این بیماری عنوان شده که احتمالاً نوعی باکتری به نام استافیلوکوک طلایی عامل ایجاد التهاب و انسداد غدد میبومین است که البته هنوز نقش این باکتری در ایجاد شالازیون به درستی مشخص نشده است.
علائم شالازیون
همان‌طور که اشاره شد شالازیون با ایجاد یک برجستگی در پلک نمایان می‌شود که در بسیاری از موارد با گل‌مژه اشتباه گرفته می‌شود ولی تفاوت‌هایی با گل‌مژه دارد که در ادامه مقاله به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت. این برجستگی ممکن است اغلب بدون درد باشد ولی در موارد اندکی با گذشت زمان با درد و قرمزی هم نمود پیدا می‌کند.
گاهی برآمدگی بزرگ‌تر می‌شود و حتی همه پلک چشم را درگیر می‌کند و به صورت یک جوش چرکی ظاهر می‌شود. با بزرگ‌تر شدن ضایعه ممکن است مشکلات دیگری از جمله اشکریزش چشم ، احساس برخورد جسم خارجی به چشم و حتی حساسیت به نور نیز برای بیمار ایجاد شود.
شیوع این عارضه در جمعیت نسبتاً بالاست و اهمیت این بیماری از این جهت است که ممکن است باعث عیوب انکساری چشم شده و مشکلاتی از قبیل تاری دید، انسداد بینایی و حتی آستیگماتیسم و دوربینی را به وجود بیاورد.
افتراق شالازیون و گل‌مژه اغلب مشکل است و تنها چشم‌پزشک می‌تواند با مشاهده نزدیک و معاینه پلک این دو عارضه را تشخیص دهد.
درمان شالازیون
در برخی موارد شالازیون نیاز به درمان خاصی نداشته و خود به خود برطرف می‌شود ولی در صورتی که علائم آن بیش از دو هفته طول بکشد یا تغییراتی در بینایی ایجاد کرده و باعث درد شدید در چشم بیمار شود نیاز به مراجعه سریع به چشم پزشک دارد.
در صورت نیاز به درمان معمولاً درمان‌های زیر برای آن تجویز می‌گردد:
مراقبت‌های خانگی: اقدام غلطی که در مورد شالازیون انجام می‌گیرد این است که گاهی مبتلایان به این عارضه آن را با جوش چرکی اشتباه گرفته و آن را فشار می‌دهند در حالی که به جای تماس مستقیم با آن بایستی با استفاده از کمپرس آب گرم به صورت روزانه جلوی تورم بیشتر شالازیون را گرفت. کمپرس آب گرم باعث نرم شدن محتویات مجاری مسدود شده می‌شود و خروج آن‌ها و کاهش تورم پلک را به دنبال دارد.
درمان پزشکی: در مواردی شالازیون بزرگ‌تر می‌شود و امکان درمان خانگی برای آن وجود ندارد. عارضه بزرگ شده ظاهر نامناسبی دارد و از لحاظ زیبایی ظاهری فرد را دچار مشکل می‌کند از طرفی شالازیون های بزرگ به علت فشار بر روی قرنیه می‌توانند باعث تغییر شکل قرنیه شده و مشکلات دیگری از قبیل تاری دید و ... را به وجود آورند به همین دلیل در این موارد جراحی شالازیون توسط چشم پزشک انجام می‌گیرد. همچنین در موارد دیگری، این برجستگی‌ها متعدد و کوچک هستند و یا در نقطه‌ای ایجاد می‌شود که امکان عمل جراحی برای آن وجود ندارد، در این حالت بهترین گزینه درمانی تزریق داروهای استروئیدی در محل ضایعه است.
جراحی شالازیون
در این عمل جراحی ابتدا در صورتی که سن بیمار کم نباشد به صورت موضعی پلک را بی حس کرده و سپس با برش کوچکی که در قسمت بافت مبتلا زده می‌شود، آن نقطه را به همراه عارضه تخلیه می‌کنند در اغلب موارد جراحی حتی نیاز به بخیه هم ندارد. هزینه جراحی شالازیون هم بسته به میزان درگیری بافت پلک و دوره درمان متفاوت است چون در بعضی موارد برای بررسی‌های بیشتر لازم است تا از بافت آسیب دیده بایوپسی تهیه شود و جهت تشخیص بهتر به آزمایشگاه فرستاده شود.
تفاوت شالازیون و گل‌مژه
همان‌طور که در بالا بررسی شد افتراق بین گل‌مژه و شالازیون در مواردی بسیار مشکل است و تنها توسط چشم پزشک صورت می‌پذیرد ولی معمولاً گل‌مژه در لبه پلک به همراه یک توده قرمز رنگ به دلیل عفونت التهابی مژه ایجاد شده و پلک را متورم و دردناک می‌کند که پس از چند روز باز می‌شود و محتویات خود را تخلیه کرده و پس از یک هفته بهبود می‌یابد در حالی که شالازیون در قسمت دورتر لبه پلک شایع‌تر بوده و یک التهاب غیر عفونی است و از طرفی برخلاف گل‌مژه، شالازیون معمولاً با درد و قرمزی بروز نمی‌کند.
درمان گل‌مژه معمولاً نیاز به داروی خاصی نداشته و مراقبت‌های خانگی از جمله استفاده از کمپرس آب گرم برای آن کفایت می‌کند.
برچسب ها: